Vajza me trëndafila dhe margaritare
Na ishte seç na ishte, na ishte një djalë i vetëm mbreti. Kur i mbushi të njëzetat, një natë na i del në gjumë, në ëndërr: Një vajzë, që kur qeshte i çelnin trëndafila në faqe, kur qante, derdhte lot margaritarësh dhe ku shkelte jashtë, mbinte bar i njomë. I thotë s'ëmës: Nënë, në mbretërinë matanë detit është një vajzë, unë e dua për nuse.
- Ku e di ti?- çuditet e jëma.
- E di, - i thotë i biri, - se m'u bë në ëndërr.
- Prandaj më je dobësuar? - e qorton ajo. - Lëri ëndrrat, biro, se të gjen nëna nuse ty.
- Nuk dua tjetër veç asaj, - ngul këmbë djali. - Të dërgojmë dadon ta shikojë.
Dhe që atë ditë e nisën shkesë dadon plakë. Arriti kjo matanë detit, drejt e te shtëpia e vajzës. Trokiti në derë:
- Pranoni miq?
- Urdhëroni brenda, - e ftuan me mirësjellje prindërit e vajzës.
- Dadoja plakë hyri brenda dhe ndejti plot një javë, siç e kishin porositur familja e mbretit për t'u bindur, nëse ishte vërtetë vajza që kish parë djali i mbretit në ëndërr. E bëri për të qeshur, vajzës i çelën trëndafila në faqe, dolën shëtitje në kopësht dhe pas gjurmëve të vajzës mbinte bar i njomë. Prit me ditë të vinte rasti që vajza të qante, por ai çast s'po vinte. U mendua thellë dadoja plakë. Vajza kishte një mace ledhatare, qumësht të bardhë, që ledhatohej nga të gjithë në shtëpi. Dadoja e ndolli tinëz macen dhe i hodhi një cope mishi, ku kishte futur një gjilpërë. Macen e mbyti kolla dhe pas disa orësh ngordhi. Atëherë vajza e hidhëruar pa masë qau. Nga sytë i rrodhën lotë me grimca margaritarësh. Dadoja u bind dhe iu tregoi prindërve të saj, se përse kishte ardhur; kishte ardhur për të kërkuar bijën e tyre për birin e mbretit.
- Qoftë e mbaruar, - u gëzuan të zotët e shtëpisë.
Pasi e prenë ditën e dasmës, dadoja plakë u kthye nga kishte ardhur.
- Hë? - e pyet nëna e djalit. - Si ishte vajza?
- Tamam si në në ëndrrën e tët biri, - iu përgjigj ajo. - Tamam nuse për djalë të vetëm mbreti.
Kaloi muaji. Niset dadoja plakë të marrë nusen, por këtë herë me gjithë të bijën e saj. Kur po ktheheshin me vaporr, nuses i jep te hajë peshk të kripur. Për vete dhe bijën e saj, peshk të pakripur. Nusja u tha për një pikë ujë.
- Më jep pak ujë, - tha, - një gotë ujë se plasa.
- A, po ne një gotë ujë kemi që të tria, i tha dadoja plakë. - Duro se edhe gjysma e udhës na ka mbetur.
- Të lutem,- iu përgjërua nusja, - nuk duroj dot.
- Epo mirë, - i tha dadoja plakë, - një gotë ujë, një sy.
- Po si ta nxjerr syrin? - u habit e reja.
- Mos u bëj merak se ta nxjerr unë, - i tha dadoja plakë, i futi gishtat në zgavër të syrit dhe ia nxorri si një vezë pëllumbi. Pastaj i dha të pinte ujë.
Pas një kohe e mori etja nusen e re për ujë.
- Të lutem dhe pak ujë, se vdiqa!
- Ja të të nxjerr dhe syrin tjetër, - tha dadoja, ia nxorri dhe i dha të pinte përsëri.
Si zbritën në breg të detit, dadoja e goditi nusen befas, e cila ra në një hendek, vellon e saj ia hodhi së bijës mbi supe dhe e mësoi se si të sillej me dhëndërrin. Afër shtëpisë së dhëndërrit iu dolën dasmorët para: "Erdhi nusja! Erdhi nusja!" Vjehrra e puthi në të dy faqet, por nuk i pëlqeu. Djali e mori përkrahu dhe u mbyll në odë me të. Dha e mori me shaka, e bëri për të qeshur, por vajza nusëronte serioze.
- Tani qesh pak se jemi vetëm, - tha djali duke e giciluar. Ajo nuk duroi dhe qeshi.
Djali u çudit:
- Pse s'të mbinë trëndafila në faqe?
- Tani që u martova, më mbijnë vetëm një herë në vit, - ia ktheu ajo.
...
Perralla shqiptare
Koha s'vjen pas teje, ti hiq pas kohese!
Naim Frasheri
Naim Frasheri
-
Malsia E Madhe
- Senior Member
- Beiträge: 313
- Registriert: Di, 29. Jul 2008, 13:10
Vazhdimi i përrallës: Vajza me trëndafila dhe margaritarë
Djali donte t'ia shihte margaritarët, por i vinte keq ta bënte për të qarë. Ndërkohë vajza që i çelnin trëndafila në faqe kishte qarë pa pushim, e deri në darkë, i qe mbledhur një pirg me margaritarë tek këmbët. Një plak i dëgjon dënesat e vajzës, afrohet pas zërit dhe gjen vajzën me margaritarët që ndritnin në terr.
- Ç'je ti,- i thotë,- xhind apo perri?
- As xhind, e as perri,- iu përgjigj ajo,- një vajzë pa sy, verber jam.
- A vjen në shtëpinë time?
- Vij,- i thotë ajo.
Plaku ishte njeri i mirë dhe me margaritarët e vajzës pa sy, ngriti një shtëpi të re me një kopësht plot me lule, ku vajza e verbër dilte e shëtiste mëngjeseve dhe mbrëmjeve. Tok me gruan e tij plakë, e lutnin vajzën të mos qante, se ata çmonin më shumë shëndetin e saj, se margaritarët. Vajza e verbër u premtonte, por nuk e mbante dot fjalën: dëneste fshehurazi për fatin e saj. Dhe si fajtore u dhuronte margaritarë të rinj... Kurse më tutje, në shtëpinë e mbretit, dhëndrri e luste të qante pak nusen e tij, por ajo nuk pranonte që nuk pranonte. Atëherë ai zuri ta shante e t'i bërtiste vetëm e vetëm që të shihte një margaritar që t'i dilte nga sytë, por ajo nuk e njomte kurrsesi qerpikun.
Jo,- thoshte nusja, sepse ashtu e kishte mësuar nëna e saj,- nuk sjell fatkeqësi unë në shtëpinë tënde me të qarat e mia.
Djali ligej e dobësohej dita-ditës, ca nga zhgënjimi për nusen, e ca nga marazi që s'mund t'i ankohej nënës së tij, sepse e pati zgjedhur vetë fatin e tij, sipas ëndrrës. I mërzitur rrinte orë të tëra në ballkon, ku shihte përkundrejt në kopështin e lulëzuar të një shtëpie të re një vajzë të bukur, e cila rrinte me orë të tëra ulur në një stol prej druri. Duhej të ishte e sëmurë, se kur ecte e mbanin për krahu një plak e një plakë.
Por dadoja e njohu kush ishte ajo dhe sëbashku me të bijën thurën plane për ta zhdukur. Ato sajuan disa papuçe me helm dhe dadoja doli t'i shiste në mëhallë.
- Kush do papuçe! Kush do papuçe!
Vajza e verbër dëgjon dhe thotë:
- Nënë, blemë një palë papuçe.
- T'i blen nëna ty,- i thotë plaka dhe shkon e ia blen. Sapo i mbathi papuçet në këmbë, vajza vdiq. Vjen plaku duke qarë:
- Po ç'pati vajza moj,- i qahet së shoqes. - Mos ke futur njeri brenda? Mos i bleve gjësend?
- Po,- i thotë e shoqja,- ja këto papuçet prej mëndafshi.
Ja hoqën vajzës papuçet menjëherë, dhe vajza u ngjall. Ajo buzëqeshi sikur të ishte zgjuar nga gjumi dhe në faqe i çelën dy trëndafila të bukur. Dy pleqtë e ngratë u habitën. Mirëpo gëzimi ishte aq i madh, sa qeshën tok dhe kërcyen nga hareja, që vajza qeshi për herë të parë. Pas disa kohësh vajza filloi të shëtiste në kopështin me lule.
- Ah, s'paska vdekur!- iu qa s'ëmës nusja e djalit të mbretit.
- Ah, shtriga!- u kërcënua e ëma. - Ti moj bijë, mos u mërzit, se këtë herë s'më shpëton mua ajo, jo. Do t'i shes një unazë me helm dhe do ta martoj me vdekjen! - dhe mori të ikte.
- Prit, prit,- e ndaloi e bija,- harrove ti? Erdhi koha, im shoq pret t'i jap trëndafilat. Para se ta helmosh, shko blej trëndafilat.
E u nis dadoja e zuri të thërriste rreth e rrotull shtëpisë me kopsht:
- Kush ka trëndafila për të shitur? Kush ka trëndafila për të shitur?
E dëgjoi vajza e verbër , i tingëlloi zë i njohur.
- Nënë,- i thërret zonjës së shtëpisë,- do të të jap dy trëndafila t'ia shesësh kësaj plakës që kërkon t'i blejë.
Një trëndafil- një sy; dy trëndafila- dy sy; kështu i thuaj.
...
Djali donte t'ia shihte margaritarët, por i vinte keq ta bënte për të qarë. Ndërkohë vajza që i çelnin trëndafila në faqe kishte qarë pa pushim, e deri në darkë, i qe mbledhur një pirg me margaritarë tek këmbët. Një plak i dëgjon dënesat e vajzës, afrohet pas zërit dhe gjen vajzën me margaritarët që ndritnin në terr.
- Ç'je ti,- i thotë,- xhind apo perri?
- As xhind, e as perri,- iu përgjigj ajo,- një vajzë pa sy, verber jam.
- A vjen në shtëpinë time?
- Vij,- i thotë ajo.
Plaku ishte njeri i mirë dhe me margaritarët e vajzës pa sy, ngriti një shtëpi të re me një kopësht plot me lule, ku vajza e verbër dilte e shëtiste mëngjeseve dhe mbrëmjeve. Tok me gruan e tij plakë, e lutnin vajzën të mos qante, se ata çmonin më shumë shëndetin e saj, se margaritarët. Vajza e verbër u premtonte, por nuk e mbante dot fjalën: dëneste fshehurazi për fatin e saj. Dhe si fajtore u dhuronte margaritarë të rinj... Kurse më tutje, në shtëpinë e mbretit, dhëndrri e luste të qante pak nusen e tij, por ajo nuk pranonte që nuk pranonte. Atëherë ai zuri ta shante e t'i bërtiste vetëm e vetëm që të shihte një margaritar që t'i dilte nga sytë, por ajo nuk e njomte kurrsesi qerpikun.
Jo,- thoshte nusja, sepse ashtu e kishte mësuar nëna e saj,- nuk sjell fatkeqësi unë në shtëpinë tënde me të qarat e mia.
Djali ligej e dobësohej dita-ditës, ca nga zhgënjimi për nusen, e ca nga marazi që s'mund t'i ankohej nënës së tij, sepse e pati zgjedhur vetë fatin e tij, sipas ëndrrës. I mërzitur rrinte orë të tëra në ballkon, ku shihte përkundrejt në kopështin e lulëzuar të një shtëpie të re një vajzë të bukur, e cila rrinte me orë të tëra ulur në një stol prej druri. Duhej të ishte e sëmurë, se kur ecte e mbanin për krahu një plak e një plakë.
Por dadoja e njohu kush ishte ajo dhe sëbashku me të bijën thurën plane për ta zhdukur. Ato sajuan disa papuçe me helm dhe dadoja doli t'i shiste në mëhallë.
- Kush do papuçe! Kush do papuçe!
Vajza e verbër dëgjon dhe thotë:
- Nënë, blemë një palë papuçe.
- T'i blen nëna ty,- i thotë plaka dhe shkon e ia blen. Sapo i mbathi papuçet në këmbë, vajza vdiq. Vjen plaku duke qarë:
- Po ç'pati vajza moj,- i qahet së shoqes. - Mos ke futur njeri brenda? Mos i bleve gjësend?
- Po,- i thotë e shoqja,- ja këto papuçet prej mëndafshi.
Ja hoqën vajzës papuçet menjëherë, dhe vajza u ngjall. Ajo buzëqeshi sikur të ishte zgjuar nga gjumi dhe në faqe i çelën dy trëndafila të bukur. Dy pleqtë e ngratë u habitën. Mirëpo gëzimi ishte aq i madh, sa qeshën tok dhe kërcyen nga hareja, që vajza qeshi për herë të parë. Pas disa kohësh vajza filloi të shëtiste në kopështin me lule.
- Ah, s'paska vdekur!- iu qa s'ëmës nusja e djalit të mbretit.
- Ah, shtriga!- u kërcënua e ëma. - Ti moj bijë, mos u mërzit, se këtë herë s'më shpëton mua ajo, jo. Do t'i shes një unazë me helm dhe do ta martoj me vdekjen! - dhe mori të ikte.
- Prit, prit,- e ndaloi e bija,- harrove ti? Erdhi koha, im shoq pret t'i jap trëndafilat. Para se ta helmosh, shko blej trëndafilat.
E u nis dadoja e zuri të thërriste rreth e rrotull shtëpisë me kopsht:
- Kush ka trëndafila për të shitur? Kush ka trëndafila për të shitur?
E dëgjoi vajza e verbër , i tingëlloi zë i njohur.
- Nënë,- i thërret zonjës së shtëpisë,- do të të jap dy trëndafila t'ia shesësh kësaj plakës që kërkon t'i blejë.
Një trëndafil- një sy; dy trëndafila- dy sy; kështu i thuaj.
...
Koha s'vjen pas teje, ti hiq pas kohese!
Naim Frasheri
Naim Frasheri
Vazhdim i përrallës : Vajza me trëndafila dhe margaritarë
- Mirë, të keqen nëna, vetëm çeli, se ia çoj nëna...
Vajza u mundua të qeshte, por pa dobi, të qeshurat i dilnin ngërdheshje.
- Nënë, më trego diçka për të qeshur, se nuk mundem t'i çel trëndafilat.
- Kollaj fare... unë kam hall se nuk i bëj dot njerëzit për të qarë, pa për të qeshur... - tha gruaja me shaka dhe zuri të gicilonte vajzën në brinjë.
- Hi-hi-hi,- filloi të qeshte vajza dhe në faqe çelën dy trëndafila të mëdhenj të stërpikur me vesë. Ia këputi gruaja dhe rendi tek porta, e hapi:
- Kush do të blejë trëndafila?
- Sa i shet? - e pyeti dadoja e mbretit.
- Një trëndafil - një sy; dy trëndafila - dy sy.
- Kërkomë ar e argjend e t'i jap,- tha dadoja.
- Jo,- ia ktheu gruaja, - një trëndafil- një sy; dy trëndafila- dy sy; kaq e mbaj pazarin unë.
Dadoja pa e s'pa, vajti mori gotën me ujë ku mbante sytë e vajzës. I dha sytë, mori trëndafilat.
Të nesërmen nusja i vuri trëndafilat në tavolinë, në gotën e ujit.
Djali i mbretit hyri në dhomë, e thithi aromën e trëndafilave me gjithë kraharor dhe tha: "trëndafilat më erdhën, por ti nuk më erdhe".
Nusja plasi nga inati dhe ligësia.
- Shpejt,- e urdhëroi nënën e saj,- shko dhe helmoje.
Kjo e veshur si arixhofke: - Kush do unaza! Kush do unaza!,- filloi të thërriste në udhë.
Vajza doli në pragun e derës, tashmë me sy në ballë.
- Ua ç'vajzë e bukur! Plastë syri i keq, plastë syri i keq!- tha mashtruesja plakë duke i treguar një nga unazat e saj. - Një fat i madh të pret,- e nxiti,- fute në gisht që ta afrosh fatin.
Vajza e futi unazën në gisht, në çast ra pa frymë përdhe. Kur u kthyen plaku me të shoqen, vunë ulërimën. E shtrinë vajzën në shtrat; ajo dukej sikur flinte. Në çastin e fundit kishte buzëqeshur, se në faqe i patën mbetur dy trëndafila tashmë të vyshkur.
Edhe të nesërmen ajo dukej sikur flinte. Djali i mbretit doli si përditë në dritare ku ishte mësuar të shikonte me ëndje bukuroshen e kopshtit. Priti me orë të tëra, por ajo nuk u duk.
...
- Mirë, të keqen nëna, vetëm çeli, se ia çoj nëna...
Vajza u mundua të qeshte, por pa dobi, të qeshurat i dilnin ngërdheshje.
- Nënë, më trego diçka për të qeshur, se nuk mundem t'i çel trëndafilat.
- Kollaj fare... unë kam hall se nuk i bëj dot njerëzit për të qarë, pa për të qeshur... - tha gruaja me shaka dhe zuri të gicilonte vajzën në brinjë.
- Hi-hi-hi,- filloi të qeshte vajza dhe në faqe çelën dy trëndafila të mëdhenj të stërpikur me vesë. Ia këputi gruaja dhe rendi tek porta, e hapi:
- Kush do të blejë trëndafila?
- Sa i shet? - e pyeti dadoja e mbretit.
- Një trëndafil - një sy; dy trëndafila - dy sy.
- Kërkomë ar e argjend e t'i jap,- tha dadoja.
- Jo,- ia ktheu gruaja, - një trëndafil- një sy; dy trëndafila- dy sy; kaq e mbaj pazarin unë.
Dadoja pa e s'pa, vajti mori gotën me ujë ku mbante sytë e vajzës. I dha sytë, mori trëndafilat.
Të nesërmen nusja i vuri trëndafilat në tavolinë, në gotën e ujit.
Djali i mbretit hyri në dhomë, e thithi aromën e trëndafilave me gjithë kraharor dhe tha: "trëndafilat më erdhën, por ti nuk më erdhe".
Nusja plasi nga inati dhe ligësia.
- Shpejt,- e urdhëroi nënën e saj,- shko dhe helmoje.
Kjo e veshur si arixhofke: - Kush do unaza! Kush do unaza!,- filloi të thërriste në udhë.
Vajza doli në pragun e derës, tashmë me sy në ballë.
- Ua ç'vajzë e bukur! Plastë syri i keq, plastë syri i keq!- tha mashtruesja plakë duke i treguar një nga unazat e saj. - Një fat i madh të pret,- e nxiti,- fute në gisht që ta afrosh fatin.
Vajza e futi unazën në gisht, në çast ra pa frymë përdhe. Kur u kthyen plaku me të shoqen, vunë ulërimën. E shtrinë vajzën në shtrat; ajo dukej sikur flinte. Në çastin e fundit kishte buzëqeshur, se në faqe i patën mbetur dy trëndafila tashmë të vyshkur.
Edhe të nesërmen ajo dukej sikur flinte. Djali i mbretit doli si përditë në dritare ku ishte mësuar të shikonte me ëndje bukuroshen e kopshtit. Priti me orë të tëra, por ajo nuk u duk.
...
Koha s'vjen pas teje, ti hiq pas kohese!
Naim Frasheri
Naim Frasheri